NVZ Nieuwsoverzicht 2024

Nieuws
19-12-2024

Werk maken van de zorg in Nederland. Dat is waar de NVZ zich samen met de algemene ziekenhuizen, revalidatiecentra en categorale zorginstellingen voor inzet. Want ‘Goede zorg doen we samen’. Vanuit het Integraal Zorgakkoord werken we nauw samen met andere zorgorganisaties, overheden en sociale netwerken. Wat gebeurde er in 2024? Welke nieuwsberichten bracht de NVZ naar buiten? In dit nieuwsoverzicht zetten we enkele belangrijke gebeurtenissen uit 2024 op een rij voor de volgende onderwerpen: 

  • Algemeen nieuws
  • Arbeidsmarkt
  • Kwaliteit
  • Preventie en leefstijl
  • Besturing en bekostiging
  • Digitale zorg
  • Organisatie van zorg
  • Duurzaamheid
Nieuwsoverzicht 2024

Algemeen nieuws

De Tweede Kamer heeft ingestemd met bezuinigingen op de zorg. Dit heeft grote negatieve gevolgen voor het opleiden van verpleegkundigen en het toegankelijk houden van de zorg voor de patiënt. Dat maakt dat FMS, NFU, NVZ en ZKN er geen vertrouwen in hebben om met het kabinet-Schoof tot een aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord te komen voor de jaren 2027 en 2028. Door de aangekondigde bezuinigingen worden zorgpartijen opgezadeld met een onuitvoerbare opdracht.

ALV van de VNG stemde in met de resolutie ‘Stop met gesprekken vervolg IZA totdat is voldaan aan gestelde voorwaarden’. Het IZA bevat afspraken van zorgpartijen en gemeenten die een impuls geven aan de beweging van zorg naar gezondheid, zodat inwoners zoveel mogelijk kans hebben op een gezond leven.

Meer ruimte voor eigen regie, groene arbeidsvoorwaarden, aandacht voor duurzame inzetbaarheid, een passend salaris en dito vergoedingen. Daar zet de NVZ zich voor in bij de onderhandelingen voor een nieuwe Cao Ziekenhuizen.

Al jaren organiseert de NVZ (de laatste 3 jaar in samenwerking met ActiZ) een centrale vaccinatiecampagne, met een toolkit die instellingen zelf kunnen inzetten. Doel van de campagne op Zogeprikt.nl is om de zorgmedewerkers in de instellingen op een positieve wijze te enthousiasmeren om de griepprik en/of de coronavaccinatie te halen en hiermee de vaccinatiegraad in de instellingen vergroten.

In de week van 23 oktober spreekt de Tweede Kamer over de VWS-begroting van 2025. De NVZ roept de Tweede Kamer op om de beweging in het Integraal Zorgakkoord verder te ondersteunen en te investeren in een gezond Nederland.

De zorg is een belangrijk thema in het vandaag gepresenteerde regeerprogramma. De NVZ verwelkomt de verlenging en beoogde aanvulling van het Integraal Zorgakkoord (IZA). De inzet op minder marktwerking, het benutten van nieuwe digitale mogelijkheden en het behoud van een goed zorgaanbod in de regio wijst in de goede richting om de grote uitdagingen in de zorg het hoofd te bieden. Bij het tegengaan van tekorten op de arbeidsmarkt vindt de NVZ dat het kabinet wel erg sterk leunt op het terugdringen van administratieve lasten en de mogelijkheden van AI. De NVZ dringt er bij het kabinet op aan om stevige stappen te zetten, waaronder extra loonruimte voor de middengroepen van zorgmedewerkers, en het versterken van de financiële slagkracht van ziekenhuizen.

In de week van 3 juni vond de bespreking van de Tweede Kamer over de lopende Rijksbegroting plaats. De NVZ heeft voorafgaand aan dit debat het belang van de zorg onder de aandacht gebracht van de politiek.

Op 27 februari overhandigde NVZ-voorzitter Ad Melkert het dialoogdocument ‘Open ziekenhuizen’ aan de demissionair minister voor Medische Zorg Pia Dijkstra. In dit document omschrijft de NVZ de manier waarop ziekenhuizen, revalidatiecentra en categorale zorginstellingen zich in de komende jaren ontwikkelen en welke bijdrage zij leveren aan de transformatie in het gehele netwerk van zorg en welzijn.

Arbeidsmarkt

De AMS 2023 (Arbeidsvoorwaarden Medisch Specialisten) werd een feit. Na een paar maanden van onderhandelen tussen NVZ en LAD/FMS was er groen licht voor een samenhangend pakket aan arbeidsvoorwaarden, gericht op duurzame inzetbaarheid van medisch specialisten in combinatie met een verantwoorde salarisverhoging.

Leden van de NVZ blijven zich inzetten voor de regionale arbeidsmarkt voor zorgmedewerkers. Ze hernieuwden de eerder gemaakte afspraken over stageplaatsen, behoud van medewerkers en opleiden. Deze afspraken zijn vastgelegd in de Verklaring Versterken Arbeidsmarkt Zorg (VAZ) II die loopt van 1 januari 2024 tot 31 december 2026.

Op dinsdag 21 mei 2024 ondertekenden de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en de Nationale Zorgreserve (NZR) een overeenkomst om verder samen te werken en bij te dragen aan de continuïteit van zorg bij een crisis, zoals een pandemie, klimaatramp of conflict. 

De jongerenraad van de NVZ is van start gegaan. Een groep van 10 jongeren zal meedenken en –praten over werken in de zorg. Dat kan gaan over aantrekken en behoud, leren en ontwikkelen en arbeidsmarktgerelateerde innovaties, alles vanuit het perspectief van jonge mensen. 

Bijeenkomsten Arbeidsmarkt

Kwaliteit

Toegankelijke en begrijpelijke informatie over de kwaliteit van zorg is belangrijk voor patiënten om een keuze te maken voor passende zorg. Ziekenhuizen, umc’s en revalidatie-instellingen delen daarom kwaliteitsinformatie, patiëntervaringen en actuele wachttijden op de websites Ziekenhuischeck en Revalidatiecheck. Hiermee leveren zij bijdrage aan steeds meer transparantie in de zorg.

Met het programma Tijd voor Verbinding hebben de NVZ, NFU, FMS, V&VN, ZKN en Patiëntfederatie Nederland afgelopen 4 jaar hard gewerkt aan het verbeteren van de patiëntveiligheid in de ziekenhuizen. Gezamenlijk optrekken in patiëntveiligheid levert winst op, zo blijkt uit programma. Een belangrijk thema hierbij is het multidisciplinaire gesprek.

Preventie en leefstijl

72% van de ziekenhuizen en revalidatiecentra die zijn aangesloten bij de NVZ, is helemaal rookvrij. Dit blijkt uit onderzoek onder de NVZ-leden begin 2024. Rookvrij betekent dat er zowel binnen als buiten het gebouw nergens mag worden gerookt, en er ook geen rookplekken zijn. Het percentage rookvrij is iets lager dan het afgelopen jaar. Met name instellingen waar patiënten langdurig verblijven, hebben moeite 100% rookvrij te worden. Ook kiezen enkele ziekenhuizen ervoor om buiten toch een rookplek in te richten, om overlast voor de omgeving tegen te gaan.

Steeds meer ziekenhuizen zijn bezig met de inrichting van een leefstijlzorgloket, of hebben interesse in zo’n loket. Maar hoe organiseer je een leefstijl(zorg)loket voor patiënten, samen met partners in de zorg en sociaal domein? De Coalitie Leefstijl in de Zorg heeft hiervoor een praktische handreiking opgesteld.

Hoe maken we leefstijl een vast onderdeel van de medisch specialistische zorg? Om hier stappen in te zetten, werkt de NVZ samen met andere partijen samen in de Coalitie Leefstijl in de Zorg. Om beter in beeld te brengen welke leefstijlinitiatieven er zijn, en wat hierbij de succesfactoren en knelpunten zijn, hebben de NVZ en NFU onderzoek laten doen onder hun leden. De belangrijkste uitkomst: leefstijl staat hoog op de agenda. 

Bijeenkomst Preventie en leefstijl

Besturing en bekostiging

Op 3 juli overhandigde NVZ-voorzitter Ad Melkert het dialoogdocument ‘passende bekostiging’ aan Geranne Engwirda van de NZa (Nederlandse Zorgautoriteit). Dit moment vormde het startschot voor de dialoog die de NVZ op gang wil brengen over bekostiging van de ziekenhuiszorg. 

Meer dan 80% van de ziekenhuizen is over op Horizontaal Toezicht. Daarvoor zijn afgelopen jaar weer 7 vlaggen overhandigd. Met Horizontaal Toezicht (HT) zorgen zorgaanbieders en zorgverzekeraars gezamenlijk voor een juiste besteding van huidige en toekomstige zorguitgaven.

De NVZ verwelkomt de verlenging en aanvulling van het Integraal Zorgakkoord (IZA) in het nieuwe regeerprogramma. De focus ligt op minder marktwerking, digitale innovaties en behoud van regionaal zorgaanbod. NVZ benadrukt de noodzaak van extra loonruimte voor zorgmedewerkers en versterking van de financiële positie van ziekenhuizen om investeringen in digitalisering en preventie te waarborgen.

De Federatie Medisch Specialisten (FMS) en de NVZ hebben de Handreiking Gelijkgerichtheid Samen Werken aan Passende Zorg gepubliceerd. De handreiking bevat diverse handvatten om de samenwerking en de governance in het ziekenhuis verder te optimaliseren en op die manier de transformatie naar passende zorg te ondersteunen en te versnellen.

Bijeenkomsten Besturing en bekostiging:

Digitale zorg

Het IZA Uitvoeringsakkoord gegevensuitwisseling werd in januari ondertekend door minister Helder van VWS en de IZA-partijen, waaronder de NVZ. Optimale uitwisseling van patiëntgegevens is onmisbaar voor passende zorg. In het akkoord zijn de IZA-afspraken verder uitgewerkt. Bijvoorbeeld als het gaat om randvoorwaarden: hoe zorgen we dat de systemen dezelfde taal gebruiken? Welke functies moet elk systeem hebben (de zogenaamde generieke functies) om met elkaar te communiceren? En hoe komen we tot een landelijk dekkend netwerk?

Tijdens het IZA-congres in Utrecht werd Digizo.nu officieel gelanceerd door Minister Helder van VWS. Digizo.nu is een platform dat organisaties in de zorg faciliteert bij het transformeren van hun processen. Hiertoe prioriteren, toetsen en evalueren zij digitale toepassingen. En bieden hulp bij het opschalen van deze processen naar grotere schaal. 

De IZA Digitaliseringsroutekaart voor de medisch-specialistische zorg is geactualiseerd. De routekaart brengt de IZA-doelstellingen in kaart voor organisaties in de medisch-specialistische zorg. Ze geeft duiding en focus aan deze doelen. Zo kunnen de instellingen de doelstellingen opnemen in hun jaarplannen, meerjarenstrategie en investeringsplannen. 

Leden van de NVZ stellen in hun digitale strategie prioriteiten om IZA-doelen te verwezenlijken. Dit blijkt uit het jaarlijkse kostenonderzoek ‘Zorg-IT en digitalisering’ van KPMG. Digitalisering en databeschikbaarheid zijn essentieel om de transformatie van zorg mogelijk te maken. Een belangrijke randvoorwaarde is de hiervoor beschikbare investeringsruimte. 

AI biedt grote kansen voor de toekomst van de zorg. Het heeft potentie om routinewerk en rapportering te vervangen en daarmee de efficiency in de zorg te verhogen. Dat kan in belangrijke mate bijdragen aan het opvangen van tekorten op de arbeidsmarkt en de zorgcapaciteit te vergroten. Om de kansen goed en op een verantwoorde wijze te benutten, zijn gezamenlijke acties nodig. Dat betogen NVZ en NFU in hun position paper ‘AI in de zorg: versneld en verantwoord opschalen’. 

Op verzoek van en in duurzame samenwerking met brancheorganisaties in de zorg introduceert VECOZO de dienst Verwijzen. Nadat deze dienst in meerdere regio’s werd getest, is de dienst Verwijzen nu landelijk beschikbaar.

Al 1 miljoen mensen in Nederland gebruiken de communicatiedienst BeterDichtbij om eenvoudig contact te hebben met hun zorgverleners. De tijd dat BeterDichtbij als digitale dienst ingezet werd voor alleen binnenkomende patiëntvragen en als vervanging van de telefoon, is voorbij. De communicatiedienst wordt intussen in het gehele zorgpad ingezet, met automatische berichten, afspraakherinneringen, verwijzingen naar andere digitale diensten of andere meldingen en om betrouwbare informatie te delen. 

Bijeenkomsten Digitale zorg

Organisatie van zorg

Na de regiobeelden zijn begin dit jaar ook de regioplannen gepubliceerd. Alle zorgkantoorregio’s hebben inmiddels een regioplan opgesteld. Meestal voor de hele regio, in 6 regio’s is gewerkt met subregio’s. Wat zijn de belangrijkste regionale ambities en wat betekent dit voor de ziekenhuizen? Eén ding is duidelijk, de regioplannen bieden genoeg opgaven voor de ziekenhuizen om de komende jaren mee aan de slag te gaan.

Huisartsen, wijkverpleging en andere partijen in de eerste lijn presenteerden gisteren hun gezamenlijke visie op de toekomst van de eerstelijnszorg. Gezondheid en kwaliteit van leven voor de patiënt staan hierin centraal. Ook gaan professionals in de eerste lijn meer samenwerken om zo beter in te kunnen spelen op de gezondheidsproblemen en knelpunten in de wijk of in de regio. De NVZ ziet de komst van deze gemeenschappelijke visie als een belangrijke stap voorwaarts in de uitvoering van het Integraal Zorgakkoord.

In aanloop naar het Kamerdebat over de acute zorg op 3 april liet de Tweede Kamer zich in een rondetafelgesprek informeren door het zorgveld. Edwin van der Meer, voorzitter van de raad van bestuur van het BovenIJ in Amsterdam-Noord en tevens NVZ-bestuurder, sprak over het belang van goede samenwerking. Die vindt niet alleen plaats binnen de muren van het ziekenhuis, maar ook daarbuiten.

Reactie NVZ op brief regering over instemmingsrecht fusies en sluitingen van ziekenhuizen.
Op 18 juni publiceerde de minister van VWS een brief in reactie op de motie Dijk. In deze brief is een analyse opgenomen van het huidige wetgevend kader rondom het sluiten van (delen van) ziekenhuizen of het aangaan van fusies.

Piekdrukte op de SEH is een groeiend probleem. Steeds vaker moeten ziekenhuizen de deuren van de SEH tijdelijk sluiten. Werkdruk onder medewerkers loopt op, en patiënten krijgen te maken met langere wachttijden. Om de druk op de SEH te verlagen, zoeken ziekenhuizen en umc’s naar manieren om de in-, door en uitstroom te verbeteren. De NVZ en de NFU hebben in kaart gebracht welke initiatieven er zijn, en wat hiervan de succesfactoren zijn. De rode draad: samenwerking en voorspelbaarheid zijn sleutels om de acute zorgketen te ontlasten.

Bijeenkomsten Organisatie van zorg

Duurzaamheid

Met de Green Deal Duurzame Zorg 3.0 zet de Nederlandse zorg een belangrijke stap naar verduurzaming. Zorgpartijen moeten flink aan de slag om de ambities waar te maken. Maar zij kunnen dit niet alleen. Om de duurzaamheidsdoelen te realiseren en de veranderkosten zo laag mogelijk te houden, heeft de zorg ook de overheid en het bedrijfsleven nodig. 

Op 3 september 2024, Duurzame Dinsdag, vond de inspirerende Duurzame Zorg Conferentie plaats, georganiseerd door de NFU en de NVZ. Het evenement bracht ruim 250 zorgprofessionals, bestuurders, onderwijsdeskundigen en onderzoekers samen met één doel: het versnellen van de verduurzaming van de zorgsector. Het thema van de dag, 'Van ambitie naar actie', was meer dan een slogan – het was een oproep tot concrete stappen.

Veel ziekenhuizen zijn al volop bezig met het verduurzamen van de zorg. Deze beweging krijgt een extra impuls door het programma ‘Samen de Zorg Vergroenen’. De NVZ en de NFU trekken hierin samen op. Alle Nederlandse ziekenhuizen kunnen deelnemen. In de aanpak bepalen ‘green champions’ wat lokaal het beste werkt.

Bijeenkomsten Duurzaamheid