Regioplannen startpunt voor transformaties in de zorg
Na de regiobeelden zijn begin dit jaar ook de regioplannen gepubliceerd. Alle zorgkantoorregio’s hebben inmiddels een regioplan opgesteld. Meestal voor de hele regio, in 6 regio’s is gewerkt met subregio’s.
Wat zijn de belangrijkste regionale ambities en wat betekent dit voor de ziekenhuizen? Eén ding is duidelijk, de regioplannen bieden genoeg opgaven voor de ziekenhuizen om de komende jaren mee aan de slag te gaan.
Inrichten van de samenwerking
Om samenwerking in de regio te versterken, is of wordt in alle regio’s een domeinoverstijgend samenwerkingsverband ingericht. Zo blijkt uit een analyse van de regioplannen. Dit samenwerkingsverband is dé verbindende factor voor het uitvoeren en monitoren van de transformaties die al lopen, of die voortkomen uit de regioplannen. Dit betekent niet dat de samenwerkingsverbanden overal op dezelfde manier zijn vormgegeven. In sommige regio’s wordt gewerkt met een bestuurlijke tafel waar bestaande initiatieven bij elkaar komen en op elkaar worden afgestemd. Hier vindt nog geen besluitvorming plaats. In andere regio’s, waar vaak al langer wordt samengewerkt, zien we een verdergaande samenwerkingsstructuur waarbij taken en verantwoordelijkheden verder zijn uitgewerkt en duidelijk zijn belegd. Ziekenhuizen zijn in alle regio’s bij dit samenwerkingsverband aangesloten en spelen daarmee een belangrijke rol bij de opgave om zorg in de regio toekomstbestendig te organiseren.
Regioplan: startpunt of doorstart
In regio’s met een langere samenwerkhistorie, zijn meer concrete en meetbare doelstellingen opgesteld. Het regioplan is gebruikt om bestaande initiatieven te bundelen, versnelling aan te brengen en concrete te behalen resultaten af te spreken. In regio’s waar de samenwerking nog pril is, is het gezamenlijk opstellen van een regioplan en het prioriteren van de opgaven een waardevolle start geweest van intensievere samenwerking. Zoals in één van de plannen is beschreven: “In 2024 volgen de aanvullingen op het regioplan, waarin we van overzicht naar inzicht gaan. Het proces om samen tot voorliggend regioplan te komen was intensief maar vooral inspirerend. Dit biedt veel vertrouwen in de volgende fase van samen uitvoeren: we gaan volop voort in 2024!”
Focus op gezondheid
Wat opvalt in alle regioplannen, is dat leefstijl en gezondheid hierin een prominente plek innemen. De focus ligt op gezondheid en zelf- en samenredzaamheid van mensen, en daarmee minder op (het behandelen van) ziekte. Dit vraagt met name veel van de samenwerking tussen ziekenhuizen met ketenpartners, zoals de huisartsen, de wijkverpleging en het sociaal domein. Samen zien zij een groot deel van de inwoners, van eenvoudige zorgvraag tot complexe problematiek. Preventie krijgt hiermee ook een steeds grotere rol in de medisch specialistische zorg.
Instroom, doorstroom en uitstroom
Inhoudelijke thema’s waarbij ziekenhuizen in de regio’s een belangrijke rol spelen, zijn onder andere het bevorderen van de doorstroom tussen huisarts, ziekenhuis en vervolgzorg. Bijvoorbeeld door het inrichten van een spoedplein samen met de HAP voor eerste hulp, de consultatiefunctie voor de huisarts, de inzet van prehabilitatie of de samenwerking met de verpleeghuiszorg of wijkverpleging bij ontslag uit het ziekenhuis. Ook het meer gebruik maken van telemonitoring, of het thuis of dichtbij huis toedienen van medicatie met injecties of via infuus, komt regelmatig terug in de plannen.
Uitdaging en randvoorwaarden
De combinatie van de stijgende zorgvraag, zowel wat betreft fysieke als mentale problemen, en de toenemende krapte op de arbeidsmarkt, vormt in alle regio’s een belangrijke uitdaging. Ziekenhuizen spannen zich optimaal in om meer personeel aan te trekken, te boeien en te binden en verkennen bijvoorbeeld mogelijkheden om met partners in de regio te komen tot regionaal werkgeverschap en gezamenlijke opleiding van zorgprofessionals.
Wet- en regelgeving mag hierbij niet in de weg staan. Het onderling uitlenen van personeel zou bijvoorbeeld vrijgesteld moeten worden van BTW, zo vinden zorgpartijen. Andere randvoorwaarden die in de regioplannen worden genoemd en die noodzakelijk zijn om de transformaties tot een succes te maken, gaan vooral over passende bekostiging, aanpassing van mededingingsbeleid, gegevensuitwisseling en databeschikbaarheid.
Landelijke analyse en ondersteuning
Alle regiobeelden en regioplannen zijn in te zien op de website www.dejuistezorgopdejuisteplek.nl. Ook alle transformatieplannen die zijn goedgekeurd of die de snelle toets hebben doorstaan, zijn online beschikbaar. Wil je aan de slag met transformatieplannen, bekijk dan ook de subsidies en landelijke of regionale bijeenkomsten die worden georganiseerd.
Sluit aan bij Zorg in de regio
De NVZ ondersteunt haar leden bij de inhoudelijke transities vanuit het programma Zorg in de regio. Zo ontwikkelde de NVZ samen met de Federatie Medisch Specialisten een factsheet over transformatiemiddelen. De komende periode organiseert de NVZ meerdere inhoudelijke bijeenkomsten. Zo kun je in februari deelnemen aan een online lunchcafé over de verdere samenwerking in de regio ná het opstellen van de regioplannen, en is er in maart een live bijeenkomst over integraal capaciteitsmanagement.
Wil je op de hoogte blijven van deze – en meer- activiteiten? Meld je dan aan voor de groep Zorg in de regio op NVZ Kennisnet. Hier vind je meerdere voorbeelden van succesvolle transformaties in de praktijk. Ook kun je in gesprek met collega’s uit andere ziekenhuizen over transformaties in de (ziekenhuis)zorg en samenwerking met partners in de regio.
Heb je vragen of suggesties, of wil je jouw goede voorbeeld delen? Mail ons op zorginderegio@nvz-ziekenhuizen.nl