Digitalisering: blik op 1 jaar Integraal Zorgakkoord

Nog voor het einde van dit jaar is het ‘Platform Transformatie naar digitale en hybride zorg en ondersteuning’ opgericht. Dat is een belangrijke afspraak uit het Integraal Zorgakkoord (IZA). Op dit platform staan zorgtoepassingen en -processen die zijn getoetst en geëvalueerd. Waarvan duidelijk is wat de meerwaarde is en hoe ze toegepast kunnen worden. Denk aan verschillende hybride zorgpaden. 

Voordelen van het platform

Het platform levert grote voordelen op voor zorgaanbieders. Zij hoeven niet zelf het wiel uit te vinden; het helpt hen bij de digitale transformatie waar ze mee bezig zijn. Een ander voordeel is dat het platform leidt tot gestandaardiseerde hybride zorgprocessen. Daardoor kunnen bijvoorbeeld systemen, maar ook mensen, gemakkelijker samenwerken. Tot slot maakt het de inkoop van zorg door zorgverzekeraars eenduidiger. Zij zullen niet meer allemaal eigen eisen en voorwaarden stellen aan zorgpaden die eenmaal op het platform zijn gepubliceerd. 

BeterDichtbij-app

De app BeterDichtbij is een voorbeeld van een toepassing die grote kans heeft om de standaard te worden voor communicatie tussen patiënt en zorgverlener. Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis dat onderdeel uitmaakt van CuraMare, maakt er nu al gebruik van. CuraMare biedt ziekenhuiszorg, ouderenzorg, thuiszorg en paramedische zorg voor alle inwoners van Goeree-Overflakkee, westelijk Voorne-Putten en Schouwen-Duiveland. Het ziekenhuis ging afgelopen zomer zelfs helemaal digitaal bij de communicatie met patiënten.

We spreken met Koos Moerland over het communicatieplatform BeterDichtbij. Moerland is voorzitter van de raad van bestuur van CuraMare. 

Wat kun je met de BeterDichtbij-app?

“Het doel van de BeterDichtbij-app is om de communicatie tussen patiënt en zorgverlener te vergemakkelijken. Een patiënt stelt een vraag en krijgt via de app antwoord van een arts of verpleegkundige. Heel illustratief: “Vroeger noemden we deze app ‘Dokter in je zak’.” 
Moerland geeft een voorbeeld: “Een kennis was met zijn kind, dat onder behandeling was bij een KNO-arts, op vakantie in Spanje. Ze waren de medicatie vergeten. Via de app stelden ze de vraag of bepaalde medicijnen uit Spanje gebruikt konden worden, wat vervolgens via de app werd bevestigd. Ontzettend handig. En het brengt de zorgverlener letterlijk dichtbij als je zo ver weg bent.”

Wat levert digitalisering de patiënt op?

“Digitale zorg vergt wat van patiënten én medewerkers. Niet iedereen is digitaal even vaardig. Op de vraag of de digitalisering betekent dat eenzamere patiënten hun praatje met de zorgverlener gaan missen, antwoordt Moerland: “In de ouderenzorg gebruiken we technieken die de zorg vervangen, zoals de HelpSoq. Zonder dit hulpmiddel moet een bewoner wachten tot de zorgverlener komt om te helpen. Nu de cliënt zelf de steunkous kan aantrekken, biedt dat de cliënt vrijheid én ook juist meer tijd voor een praatje als de zorgverlener langskomt. Ik denk dat er, door inzet van passende technologie, juist meer tijd overblijft waarin er écht contact kan zijn met de zorgverlener. Bovendien krijgt de patiënt met dit soort toepassingen meer eigen regie.

Bij het Van Weel-Bethesda betrekken we de patiënten al goed bij de zorg en we doen heel veel digitaal. Naast het gebruik van de BeterDichtbij-app checken nagenoeg alle patiënten digitaal in op het PatiëntenPortaal, vullen ze digitale vragenlijsten in en we geven digitale voorlichting. Zo doe je iets met de zorgkloof: je kunt in- en doorstroom beter reguleren.”

Digitalisering geen doel op zich

Moerland vindt digitalisering geen doel op zich: “Wij herontwerpen onze zorgprocessen waarbij we voor een belangrijk deel digitale technieken inzetten. Deze verbetering is passend binnen de doelstelling van het IZA. Wij bekijken in hoeverre een nieuwe tool ons kan helpen of ondersteunen bij het leveren van zorg. Passend binnen onze visie van persoonlijke zorg dichtbij.”

Wat levert digitalisering het Van Weel-Bethesda op?

“Digitale zorg levert ons een betere uitwisseling van gegevens op. Wij doen - met 10 ziekenhuizen - een programma samen met de SRZ (Samenwerkende Rijnmond Ziekenhuizen), waarin we makkelijk dossiergegevens en ook beelden uitwisselen via een zorgplatform. We doen dat binnen CuraMare met de VVT en de huisartsen. We doen dat om verwijzingen vlotter en makkelijker te maken. We stemmen heel goed af. Wij zijn goed in innovatie op gebieden van samenwerking en processen. We zijn geen voorloper bij nieuwe digitale ontwikkelingen, maar zijn volgend en lopen graag erin mee. Dat kunnen we heel goed organiseren. Daar zijn we best trots op. Ons credo is: Digitaal, tenzij … Dit is een belangrijk uitgangspunt voor ons en is ook geadopteerd in de organisatie. Bij voorkeur dus zoveel mogelijk digitaal.”

Wat adviseer je andere zorgorganisaties als het gaat om digitalisering?

“Doen! Niet te lang over nadenken. Durven proberen. Zet het in ter ondersteuning van je zorgprocessen, het moet geen doel op zich zijn. Maak digitalisering onderdeel van je strategie. Ik denk alleen dat er geen enkel ziekenhuis in Nederland is die dat niet al heeft gedaan. Dat hoort bij de IZA-opgave die we hebben.”

Moerland vindt dat het Platform ‘Transformatie naar digitale en hybride zorg en ondersteuning’ helpt om de digitalisering verder te brengen. Moerland: “Het is goed om met elkaar te delen wat er allemaal mogelijk is. Maar ik vind het ook belangrijk dat we met z’n allen de digitale vaardigheid van de samenleving niet moeten onderschatten. Iedereen in Nederland heeft een smartphone. We moeten durven geloven dat we als samenleving best digitaal vaardig zijn. Misschien kan de NVZ nog wel wat doen aan die bewustwording.”
De NVZ steunt haar leden bij het meer digivaardig maken en houden van medewerkers. Dat gebeurt onder meer met een stramien plan-van-aanpak. Het stramien is gebaseerd op de ervaringen van veel leden en verrijkt met theorie, praktische adviezen en leestips. Daarnaast komen er dit najaar webinars over digivaardigheid en kleinschalige kennissessies.