Meer NVZ-leden werken aan samen beslissen, tijdsinvestering blijft knelpunt 

Steeds meer ziekenhuizen en categorale instellingen werken structureel aan de inbedding van samen beslissen in de zorg. Ze zetten daarbij een breed scala aan ondersteunende middelen in, zoals keuzekaarten, 3 goede vragen en campagnes. Dit blijkt uit de scan Waardegedreven zorg die de NVZ heeft uitgezet onder haar leden. Om nog verdere stappen te kunnen zetten, hebben de NVZ-leden zorgen over de randvoorwaarden. Zo ziet 69% van de respondenten de benodigde tijdsinvestering als knelpunt voor samen beslissen. 

Waardegedreven zorg is één van de strategische thema’s van de NVZ. Om leden te ondersteunen, werkt de NVZ sinds 2018 aan het programma Waardegedreven zorg. Ook neemt de NVZ deel aan het landelijke programma Uitkomstgerichte zorg. De NVZ zet jaarlijks een scan uit onder de leden om te meten waar ze staan op de thema’s waardegedreven zorg in de organisatie, samen beslissen en leren en verbeteren op basis van uitkomstinformatie en patiëntervaringen. De resultaten van de scan in 2022 zijn nu beschikbaar (pdf).

Planmatige aanpak bij samen beslissen

Om samen beslissen goed te kunnen inzetten in het zorgproces, is het belangrijk dat een zorgorganisatie hierbij werkt met een heldere implementatiestrategie. Uit de scan blijkt dat dit steeds vaker het geval is. In 2022 gaf 57% van de respondenten aan dat zij concrete doelstellingen hebben geformuleerd voor samen beslissen, werken met een plan van aanpak en resultaten evalueren. Nog eens 26% geeft aan concrete doelstellingen te hebben, maar nog te werken aan verdere activiteiten of sturing. 

Om samen beslissen te implementeren wordt het werken met een implementatieplan (45%) steeds vaker genoemd. Ook zetten organisaties regelmatig hun zorgprofessionals in bij de implementatie (45%). Een opvallend verschil met afgelopen jaar, is de aandacht voor samen beslissen via campagnes. In 2021 maakte 23% gebruik van campagnes, in 2022 is dat gegroeid tot 50%. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de landelijke campagne Samen Beslissen.

Het gebruik van keuzehulpen (79%) is nog verder gestegen in een jaar tijd, ook gebruik van 3 goede vragen (76%) en samen beslissen op basis van uitkomstinformatie (71%) worden veel genoemd. De consultkaarten, sinds kort te vinden op thuisarts.nl, zijn duidelijk in opkomst (50% in 2022, 35% in 2021). Ook meten steeds meer instellingen hoe tevreden patiënten zijn over samen beslissen (77% in 2022, 60% in 2021). 

Randvoorwaarden nodig: tijd, geld en ICT

Meer dan 4 op 10 respondenten geeft aan dat Waardegedreven zorg gevolgen heeft voor de wijze waarop de zorg is georganiseerd. Toch speelt het thema Waardegedreven zorg, waaronder samen beslissen en gebruik van uitkomstinformatie, nog een kleine rol in contractafspraken. 45% van de respondenten geeft aan dat activiteiten voor WGZ los staan van contractuele afspraken met zorgverzekeraars, en bij 29% speelt dit bij slechts enkele activiteiten een rol.  

Het grootste knelpunt voor de NVZ-leden is de ICT-ondersteuning, en dan met name bij het gebruik van uitkomstinformatie. Hoewel inmiddels iets meer dan de helft van de respondenten (deels) gebruikt maakt van ondersteunende informatiesystemen, ziet 79% de ICT-ondersteuning nog steeds als het belangrijkste knelpunt. Bij samen beslissen gaven de respondenten aan dat de tijdsinvestering het belangrijkste knelpunt is om verdere stappen te kunnen zetten. 

Meer weten?

De resultaten van de scan Waardegedreven zorg 2022 bieden ook informatie over hoe NVZ-leden leren en verbeteren op basis van uitkomstinformatie in de zorg, en het toenemende gebruik van patiëntervaringen. Meer informatie over het programma Waardegedreven zorg, en een overzicht van beschikbare hulpmiddelen en tools, is te vinden op de website Waardegedreven zorg. Ook de resultaten van de scan zijn te vinden op de website.