‘Je moet het gewoon doen en ontdekken’

Telemonitoring kan de zorg voor COPD-patiënten meer ‘op maat’ maken. Ook als ze thuis zijn. Maar er zijn meer voordelen. Niet voor niets is COPD telemonitoring het eerste proces in de medisch-specialistische zorg dat door Digizo.nu wordt opgepakt.

Daarom organiseerde de NVZ het webinar Telemonitoring COPD. Na een korte toelichting over de NVZ-ambities op het gebied van hybride zorg en over Digizo.nu, volgden twee presentaties over telemonitoring COPD. Op basis van zijn ruime ervaring met deze nieuwe vorm van zorg, legde longarts Jan-Willem Kroon (BovenIJ) uit wat telemonitoring COPD precies inhoudt en hoe je patiënten en collega’s enthousiast krijgt. Michiel Menkveld, die promotieonderzoek doet naar de digitale transformatie van zorg bij Open Universiteit, nam de deelnemers mee in hoe de waarde van hybride zorg bepaald kan worden en hoe bekostiging geregeld zou kunnen worden.

Digitaal als het kan

Jan-Willem Kroon vertelde dat zijn BovenIJ volop inzette op hybide zorg. ‘In het ziekenhuis als het moet, digitaal als het kan’, is het motto. BovenIJ is een relatief klein ziekenhuis. Het heeft er dan ook voor gekozen om het simpel te houden, met één applicatie voor de communicatie met patiënten: BeterDichtbij. Verder maakt de organisatie gebruik van de Thuismeetapp van Luscii. ‘Dat zorgt voor uniformiteit en minder beheer.’

Vragenlijst

Bij telemonitoring COPD is de patiënt thuis en krijgt op gezette tijden via de app het verzoek om een vragenlijst in te vullen. Hoe vaak dat is, hangt onder meer af van de stabiliteit van de ziekte en de voorkeuren van de patiënt. De gegevens worden vervolgens uitgelezen door de longverpleegkundige. Als het nodig is, neemt zij contact op met de patiënt om bijvoorbeeld aanpassing in de medicatie te bespreken.

Longaanvallen

Longaanvallen treden onregelmatig op en na elke aanval wordt de situatie van de patiënt iets slechter. ‘Het is daarom van groot belang dat je op tijd weet wanneer iemand een longaanval krijgt. Vaak zie je de patiënt in de dagen vóór een aanval al een beetje hoesten, een beetje meer moe zijn. Hoe meer patiënt weet, hoe eerder hij de aanval herkent. Dan kun je op tijd ingrijpen volgens het persoonlijk longaanvalplan, dat ook in de app zit. Het is dus heel goed mogelijk met telemonitoring maatwerk te leveren.’ Kroon vindt het een goede aanvulling dat informatie en instructie via de app gegeven kan worden.

Digitale inclusie

Kroon drukte zijn gehoor op het hart aandacht te besteden aan digitale inclusie. Telemonitoring COPD is naar zijn ervaring ook weggelegd voor mensen met minder digitale of gezondheidsvaardigheden. ‘Als je er maar wat meer tijd in steekt. Ik zeg altijd dat wie kan mailen, ook voor telemonitoring in aanmerking komt.’ Telemonitoring COPD zorgt voor minder opnames, minder SEH-bezoek en een betere kwaliteit van leven, betoogt hij. ‘Je moet het gewoon doen, ontdekken en samen met de patiënt evalueren. En vier kleine successen!’, gaf Kroon mee als take-home-message.

Patiëntprofiel

Michiel Menkveld vroeg zich in zijn presentatie af waarom de financiering van en na een transformatie in de zorg zo lastig is. Hij focuste daarbij op de waarden voor de patiënt en de kenmerken van de patiënt. Die zijn nogal divers. Het kan bijvoorbeeld gaan om een chronische COPD-patiënt die prima zijn eigen ziekte kan managen tot en met een patiënt met ernstig complicaties. Centrale vragen zijn dan: wat zijn de behoeften per fase, wat is er voor de patiënt te winnen en te verliezen?

Waarden

Ook de waarden voor de patiënt zijn verschillend. In de literatuur worden onder meer genoemd het verhogen van het zelfmanagement door de patiënt, meer tijd voor zorgverleners, het voorkomen van longaanvallen en het verkorten van de ligduur. Ook hier zijn er centrale vragen als: welke diensten worden er aangeboden? Hoe worden voordelen voor de patiënt gerealiseerd en hoe worden problemen voor de patiënt opgelost? Menkveld gaf aan dat we voor de bekostiging vaak focussen op het onderdeel digitale zorg in een hybride zorgpad. Hij  gaf twee mogelijke alternatieven: bundeling van alle COPD kosten - domeinoverstijgde bekostiging - of value-based care waarbij de beloning plaatsvindt op basis van de kwaliteit van zorg.

Businessmodel

Al deze aspecten dragen bij aan het bepalen van de waarde van telemonitoring COPD. Dat maakt het vinden van passende bekostiging ingewikkeld. Waarbij Menkveld opmerkt dat bekostiging maar één onderdeel is van een businessmodel. Aan de hand van het Business Model Canvas schetste hij waar nog meer aandacht voor nodig is. Ook bijvoorbeeld kernactiviteiten, kanalen (zoals medische service centra) en de kostenstructuur moeten meegenomen worden. ‘De borging van hybride zorg vereist een nieuw businessmodel’, concludeerde Menkveld dan ook aan het einde van zijn betoog.