Uitdagingen in de zorg vragen om versterkte regionale samenwerking

Een succesvolle uitvoering van het Integraal Zorgakkoord (IZA) vraagt om een versterkte regionale samenwerking op basis van bestuurlijke afspraken. Samenwerking gaat boven concurrentie en de Mededingingswet moet hierop worden aangepast. Ziekenhuizen vervullen hierbij een belangrijke verbindende en aanjagende rol. Het ziekenhuis verandert steeds meer naar een huis zonder muren waar verschillende zorgaanbieders samenkomen. Dit was een belangrijke conclusie van het ledencongres van de NVZ op 28 november.

Op het congres spraken leden van de NVZ over de vraag hoe zij uitvoering kunnen geven aan het onlangs gesloten IZA. Naast bestuursleden van ziekenhuizen waren ook minister Kuipers (VWS) en vertegenwoordigers van verzekeraars, artsen, verpleegkundigen en patiënten aanwezig.

Ziekenhuis zonder muren

NVZ-voorzitter Ad Melkert hield een vurig betoog over de veranderende rol van de ziekenhuizen. De uitdagingen in de zorg vragen om een andere rol van het ziekenhuis in het zorglandschap. Als het IZA  kan worden uitgevoerd, dan verwacht de NVZ dat het ziekenhuis zoals wij dat nu kennen over 10 jaar niet meer bestaat. Melkert: "Wij bewegen toe naar een zorgorganisatie zonder muren. Dit vraagt om aanpassend vermogen van het ziekenhuis en haar medewerkers, om goede spelregels en om de juiste randvoorwaarden van de overheid om dit mogelijk te maken. Daarbij past ook een herziening van de rol van ACM omdat samenwerking voorop moet staan." In lijn met de afspraken in het IZA riep de NVZ-voorzitter de leden op in het komende jaar te komen tot goede regionale bestuurlijke afspraken om de transitie in de regio in gang te zetten.

Onhoudbare financiële druk

Ook ging Ad Melkert in op de huidige situatie in het zorglandschap. Melkert: "Als ik naar het volgend jaar kijk dan zie ik dat ziekenhuizen voor zeer moeilijke dilemma’s staan. Investeren in de medewerkers, in digitalisering en duurzaamheid wordt enorm gehinderd door hoge energierekeningen en het moeten dichten van het inflatiegat. De optelsom van problemen leidt tot onhoudbare financiële druk." Uit recent onderzoek van Finance Ideas blijkt dat volgend jaar mogelijk 90% van de ziekenhuizen rode cijfers gaat schrijven. De NVZ-voorzitter deed een beroep op zorgverzekeraars en minister Kuipers om de ziekenhuizen met extra financiële middelen te ondersteunen.

Reactie minister Kuipers

In een vraaggesprek met dagvoorzitter Martijn de Greve ging minister Kuipers in op belangrijke actuele ontwikkelingen: "Ik realiseer me echt wat er aan de hand is en heb alle begrip voor de moeilijke situatie. Ziekenhuizen met een acuut probleem kunnen met de zorgverzekeraar praten. Maak gebruik van de financiële ruimte die er is. We moeten monitoren wat er per ziekenhuis gebeurt. In samenwerking met de verzekeraars moeten we met maatwerk tot oplossingen zien te komen."

Kuipers benadrukt de noodzaak van het IZA: "We moeten inzetten op het versterken van de digitale infrastructuur en gegevensuitwisseling, acute zorg in de regio beter organiseren, en netwerkzorg verder ontwikkelen." Hij memoreert dat de stap om het IZA te ondertekenen grote waardering oogst: "Het Integraal Zorgakkoord is een deel van de oplossing voor de uitdagingen in de zorg. Doen we niets dan komen we verder in de problemen."