Samenwerken in Twente: behouden is het nieuwe werven

Nieuws

03-03-2025

Goede voorbeelden Verklaring VAZ: Medisch Spectrum Twente

In de Verklaring Versterking Arbeidsmarkt Zorg hebben de leden van de NVZ afspraken gemaakt over drie doelen. Het gaat om 10% meer behoud van medewerkers, 10% meer stageplaatsen en opleiden volgens de FZO-ramingen. Hoe doe je dat? En wat werkt goed, of juist niet? In deze rubriek voor HR-managers gaan we langs bij verschillende leden. Deze keer: Medisch Spectrum Twente, dat intensief regionaal samenwerkt om personeel te behouden.

Aan de basis van de regionale samenwerking ligt het programma Toekomstbestendige Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (TAZ) Twente. “Wij waren in Twente eind 2022 de eerste regio die de hoofdlijnenbrief van minister Helder concreet vertaalde”, vertelt Hans van Leeuwen, directeur HRM bij Medisch Spectrum Twente (MST). “TAZ Twente heeft een stevige structuur.”

Olie in de machine

Cruciaal is volgens Van Leeuwen dat er een fulltime programmamanager beschikbaar is. “Dat is de olie in de machine. Je moet dit niet willen oppakken vanuit de bestaande personeelscapaciteit.” Dat het in Twente is gelukt om een programmamanager vrij te spelen, is te danken aan de Werkgeversvereniging Zorg en Welzijn Oost-Nederland. Deze heeft in de regio Twente 76 leden. De programmamanager is gefinancierd uit de contributiegelden.

Geld bij elkaar schrapen

Daarmee heeft Van Leeuwen een andere factor van belang te pakken: financiering. “Er is ook geld nodig voor de ongeveer tien projecten en de bijbehorende projectleiders. Dat is vaak schrapen. Het geld komt voor een deel van VWS en we steken er als instellingen zelf geld in, net als de gemeenten.” Een afwezige in dit rijtje zijn de zorgverzekeraars. “Ze voelen zich wel gecommitteerd om mee te denken, maar zijn terughoudend als het gaat om financieren.” Een aantal projecten kan uitgevoerd worden dankzij het Regionaal Overleg Acute Zorgketen (ROAZ) en de Twente Board, een samenwerking tussen Ondernemers, Onderwijs en Overheid, voor alle sectoren in Twente.

Behouden

Een belangrijk deel van de lopende projecten richt zich op het behouden van personeel. “Behouden is het nieuwe werven”, stelt Van Leeuwen. Hij schuift het project Het Potentieel Pakken als goed voorbeeld naar voren. “Dat gaat over de uitbreiding van deeltijdcontracten. Er is onderzoek gedaan waaruit blijkt dat een flink percentage van de medewerkers best meer zou willen werken, als het werk maar aansluit op hun privésituatie. Als je daar het goede gesprek over voert, blijkt er veel te kunnen. Misschien kan iemand in plaats van de huidige vier uur op woensdag, op vrijdag wel acht uur werken, omdat de partner dan thuis is. Dat klinkt misschien simpel, maar het gebeurt nog onvoldoende. Dankzij dit project gaat dat nu in de hele regio beter: samen kijken hoe het past.”

Democratiseren

Ook het ‘democratiseren’ van het roosteren kan bijdragen aan het behoud van medewerkers. “Daar zijn we in het MST volop mee bezig. Op bijna alle zestien afdelingen in de kliniek bepalen de medewerkers voor zo’n 80 procent het eigen rooster. Dat percentage kan misschien nog wel omhoog. We investeren ook in het opleiden van de roosteraars, waardoor de kwaliteit van het roosteren nog beter wordt.”

Drie verschillende cao’s

Van Leeuwen noemt ook een project dat niet zozeer is gericht op het behoud van medewerkers voor de eigen instelling of branche, maar voor de hele zorgsector én regio: een regionaal traineeship. “Sinds najaar 2024 kunnen trainees drie keer acht maanden werken bij steeds een andere instelling, waarbij ze een dag per week een ontwikkelprogramma volgen. Dit geldt voor mbo-3, mbo-4 en hbo-afgestudeerden in zorg én welzijn. De ene periode kan iemand dus in een ziekenhuis werken, de volgende in een ggz-instelling en daarna in de gehandicaptenzorg. Verpleegkundigen kunnen hieraan meedoen, maar ook medewerkers die mbo Sociaal Werk hebben gestudeerd en die normaal gesproken in de welzijnssector aan de slag gaan. Dit betekent wel dat de trainees in 2 jaar tijd te maken krijgen met 3 contracten, die onder 3 verschillende cao’s kunnen vallen. Dit soort praktische problemen zou je willen voorkomen.”

Juridische entiteit

Een voorwaarde voor verdere intensivering van de samenwerking is regionaal werkgeverschap. “We werken toe naar een regionale flexorganisatie, een regionaal loopbaanloket en naar combinatiebanen”, verklaart Van Leeuwen. “Iedereen ziet de voordelen van dit soort initiatieven, maar in de praktijk blijkt het nog niet zo eenvoudig uit te voeren. Je ziet het al bij de trainees, met de verschillende contracten. En bij over en weer ‘uitlenen’ van medewerkers speelt het probleem dat de uitlenende instelling btw in rekening moet brengen. Als je als instellingen echt regionaal werkgever wilt zijn, dan is daar een juridische entiteit voor nodig. Zelfs in de regio Twente met zijn intensieve samenwerking is dat ambitieus. Ik denk dat die juridische entiteit er echt moet komen.”