NVZ: passend financieel kader nodig om verdringing zorg door dure geneesmiddelen te stoppen
Dure geneesmiddelen verdringen overige medisch-specialistische zorg. Dat concludeert de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) in de Monitor Medisch Specialistische Zorg 2022. De NVZ pleit voor een passend financieel kader voor dure geneesmiddelen dat voldoende rekening houdt met de kostenontwikkeling van die geneesmiddelen.
Geneesmiddelen verdringen andere zorg
De uitgaven aan zogeheten ‘add-on geneesmiddelen’ zijn in 2020 met 7,7 % gestegen ten opzichte van 2019, naar € 2,5 miljard. In combinatie met een beperkte groeiruimte in het HLA en de separate en volumevrije contractering van geneesmiddelen verdringen geneesmiddelen andere medisch-specialistische zorg. Welke zorg wordt verdrongen, is niet duidelijk. De NZa wil geen apart kader voor dure geneesmiddelen, zoals de NVZ bepleit. In plaats hiervan beveelt de NZa aan de hoge prijzen van geneesmiddelen aan te pakken. Maatregelen vanuit de centrale overheid zijn hiervoor nodig.
Sluis uitbreiden
In een reactie schrijft minister Kuipers van VWS ook geen voorstander te zijn van een apart kader. De minister vindt dat zorgverzekeraars en ziekenhuizen goede afspraken moeten maken over het totaal van de medisch-specialistische zorg, inclusief dure geneesmiddelen. De minister gaat door met maatregelen om de zorg toegankelijk en betaalbaar te houden. Specifiek ten aanzien van de toegankelijkheid en betaalbaarheid van geneesmiddelen wil hij de sluis uitbreiden naar alle middelen met verwachte jaarlijkse uitgaven boven de € 10 miljoen.
Te krappe kaders
De NVZ stelt al jaren vast dat dure geneesmiddelen overige zorg verdringen vanwege krappe kaders. Een apart kader gaat het vraagstuk van de toegankelijkheid en betaalbaarheid niet oplossen, maar zorgt er wel voor dat het probleem op de juiste tafel komt te liggen. De politiek wordt hiermee verantwoordelijk voor de afweging hoeveel geld we als maatschappij uitgeven aan dure geneesmiddelen. Bovendien kan met een apart kader nog meer druk worden gezet op de prijzen.
Passend financieel kader
Ziekenhuizen zetten zich in voor gepast gebruik en scherpe inkoop, maar er zijn meer maatregelen nodig om het vraagstuk van betaalbaarheid en toegankelijkheid op te lossen. Om de verdringing te stoppen is een passend financieel kader nodig dat voldoende rekening houdt met de kostenontwikkeling van dure geneesmiddelen. In opdracht van de NVZ en NFU stelt SiRM een kostenprognose op van dure geneesmiddelen voor de periode 2023-2026. De resultaten worden zeer binnenkort verwacht.
Pakket aan maatregelen nodig
Om de oorzaken aan te pakken bepleit de NVZ net als de NZa om het systeem beter te laten functioneren. Daarvoor zijn maatregelen nodig gericht op de aanpak van de hoge prijzen en het beter functioneren van het systeem van ontwikkelen en vermarkten van geneesmiddelen. Het ministerie van VWS is daarvoor aan zet. De ziekenhuizen willen daar graag waar mogelijk hun bijdrage aan leveren. De ziekenhuizen blijven zich inzetten voor gepast gebruik en scherpe inkoop van dure geneesmiddelen.
Stringent pakketbeheer
De NVZ vindt het belangrijk dat nieuwe, veelbelovende geneesmiddelen snel beschikbaar zijn voor patiënten. Tegelijkertijd is het nodig dat bij de toelating goed gekeken wordt naar betaalbaarheid en dat druk kan worden gezet op de prijzen. De discussie over wat nog wel en niet wordt vergoed en hoeveel we als samenleving bereid zijn uit te geven aan geneesmiddelen hoort niet te worden beslecht door ziekenhuizen, professionals of zorgverzekeraars. De NVZ wil over deze onderwerpen passende afspraken maken in een nieuw integraal zorgakkoord of deelakkoord voor de sector medisch-specialistische zorg.