Kwaliteitsinformatie als verbindende factor bij het verbeteren van de kwaliteit van zorg
Wat zijn de ontwikkelingen op het gebied van kwaliteit, indicatoren en registreren? En hoe raakt dit passende zorg, uitkomstgericht werken en samen beslissen? Eind vorig jaar organiseerden de NVZ, NFU en DHD de themadag ‘Kwaliteitsinformatie in beweging’. Het programma liep uiteen van het belang van passende zorg tot de ontwikkelingen in de kwaliteitsregistraties, van gebruik van AI tot uitkomstgericht werken. Eén ding is duidelijk: goede kwaliteitsinformatie is de rode draad voor het bieden van goede zorg, nu en in de toekomst.
Passende zorg als verbindende factor
Stephanie Klein Nagelvoort, vicevoorzitter raad van bestuur bij UMCG en lid van het consortium Kwaliteit van de NFU, start de dag met een vraag: waarom werken mensen in de zorg? Het gaat om intrinsieke motivatie, iets willen betekenen voor een ander. Maar ook om samenwerken in een team, en om de cognitief intellectuele uitdaging.
Klein Nagelvoort: “Deze drie aspecten moeten we vasthouden, als de druk op de zorg straks alleen nog maar toeneemt. Hoe we dat doen? Het is belangrijk om te denken in samenwerking, in plaats van concurrentie. En om de beweging te maken naar passende zorg. Want passende zorg is de paraplu van alle kwaliteitsonderwerpen waar de mensen in de zorg dagelijks aan werken. Denk bijvoorbeeld aan samen beslissen, het bieden van zinnige zorg, patiëntparticipatie of tijd voor verbinding. Door al deze onderdelen onder één noemer te vangen, kun je het gesprek aangaan in huis. Wat doe jij aan passende zorg?” Klein Nagelvoort vervolgt: “Door zaken samen te brengen, en inzichtelijk te maken waar het om gaat, maak je passende zorg herkenbaar voor de zorgprofessional. Kwaliteit is hierbij de hoeksteen, en daarmee het fundament in de zorg. Als je hierbij onze drijfveren optelt die we allemaal hebben om te werken in de zorg, dan leveren we - nu en straks - echte kwaliteit voor de patiënt.”
Klein Nagelvoort benoemt tot slot de beschikbaarheid van data als belangrijke voorwaarde. “Met goede data, en de mogelijkheden van AI, kunnen we echt stappen zetten.”
Ontwikkelingen in het vastleggen van kwaliteit
Om kwaliteitsinformatie te kunnen gebruiken, bijvoorbeeld voor het verbeteren van de kwaliteit of voor meer transparantie, is het belangrijk om dit goed vast te leggen. DHD stelt voor de ziekenhuizen en revalidatiecentra het centrale aanleverportaal OmniQ beschikbaar om dit mogelijk te maken. Ook biedt DHD handige benchmark- en analysetools aan. Geertje Goedhart en Christine Santing, beiden werkzaam als projectleider bij DHD, delen de laatste ontwikkelingen tijdens de themadag.
ContentOmniQ is de centrale plek waar ziekenhuizen en revalidatiecentra jaarlijks hun kwaliteitsindicatoren aanleveren voor de Transparantiekalender, de verbeterdoelen van de IGJ en de klantpreferentievragen van Patiëntfederatie Nederland. Ook de voortgang op de verbeterinitiatieven van het programma ZE&GG worden aangeleverd via OmniQ. Voor 2025 staat er groot onderhoud op de planning, en wordt gewerkt met een nieuwe versie van OmniQ.
Goedhart drukt de aanwezigen op het hart: “Wees je bewust van het belang van goede data. De gegevens in OmniQ worden aangeleverd voor Zorginzicht, en komen daarna op verschillende plekken terecht. Denk aan de websites Ziekenhuischeck en Revalidatiecheck.”
SKI is de tool waarmee ziekenhuizen en revalidatiecentra hun kwaliteitsinformatie kunnen benchmarken. Ook SKI krijgt in 2025 een nieuw uiterlijk, onder andere met een betere overzichtspagina voor ziekenhuizen en betere benchmarkmogelijkheden.
De HDV geeft inzicht in de kwaliteit van zorg op basis van de medische data uit de LBZ, zowel op ziekenhuisniveau als op het niveau van individuele opnamen. Je kunt verschillende analyses maken voor de drie LBZ-indicatoren: HSMR, OLO en heropnamenratio. Daarnaast geeft de HDV inzicht in de onderliggende sterfte-, ligduur- en heropnamendata, en informatie over nevendiagnosen. De triggertool biedt mogelijkheden voor dossieronderzoek. De HDV wordt de komende tijd uitgebreid vernieuwd en doorontwikkeld om nog beter aan te sluiten bij de veranderende wensen van de gebruikers. Denk aan: betere integratie van verschillende informatiestromen en monitors, meer kwaliteitsinformatie en betere algehele performance. Dit gebeurt samen met de gebruikers.
AI als slimme oplossing voor kwaliteitsregistratie en verbetering
DHD werkt ook aan mogelijkheden om meer gebruik te maken van AI bij dataverwerking. Een van de projecten gaat over AI-ondersteund coderen. Madou Derksen, projectleider bij DHD, vertelt op de themadag meer over dit project. “We zijn nu 5 jaar bezig met het project. Ons doel is om medisch coderen te automatiseren door gebruik te maken van AI. Zo werken we nu aan het geven van de juiste ICD-10 code aan dagopnames, met behulp van een slim model.” Met het project PLUGIN werkt DHD samen met EZA en IKNL aan een methode om kwaliteitsregistaties te vullen en hiervan te leren met behulp van AI. Bij PLUGIN wordt gewerkt aan een centraal AI-model dat het bijvoorbeeld mogelijk maakt om in de toekomst een complete kwaliteitsregistratie van een ziekenhuis te vullen. Beide projecten draaien op een basis van federatief leren, waarbij gegevens het ziekenhuis niet verlaten, zo vertelt Amber Hol Horeman, projectleider bij DHD.
Leren van elkaar met de Patiëntervaringsmonitor
Om te kunnen leren en verbeteren in de zorg, is de stem van de patiënt van belang. De Patiëntervaringsmonitor (PEM) is een landelijk vastgestelde vragenlijst om te meten hoe patiënten de zorg in het ziekenhuis of revalidatiecentrum hebben ervaren. Door gebruik te maken van dezelfde vragen is het mogelijk voor ziekenhuizen om te benchmarken, en op die manier van elkaar te leren. Tijdens de themadag delen het UMCG en VieCuri hun ervaringen.
Meer regie op het kwaliteitsregistratie-landschap
De aanbieders van medisch-specialistische zorg hebben als gezamenlijke doel om meer regie te krijgen op het kwaliteitslandschap. Welke data komt er in de registratie, en wat halen we daaruit? En hoe kunnen we hierbij de administratieve lasten voorkomen? Marlijn Lunenborg en Lisa Elderhorst, werkzaam bij het Shared Service Center Data Governance (SSC DG), nemen de aanwezigen mee in op de ontwikkelingen rond kwaliteitsregistraties in 2025.
Elderhorst trapt af. “Iedereen heeft gehoord van de Wkkgz. Maar nog niet iedereen weet al voldoende van wat dit betekent, en hoe je je als organisatie moet voorbereiden.” Als het voorstel voor aanpassing van de huidige Wkkgz is aangenomen door de Tweede Kamer, dan verandert er echt iets in het kwaliteitslandschap. Het Zorginstituut houdt dan een register bij met alle kwaliteitsregistraties, die wettelijk zijn goedgekeurd. Dit betekent dat de juridische verhouding tussen het ziekenhuis en de verwerker van de kwaliteitsregistratie verandert. “Het ziekenhuis is dan niet meer de verwerkingsveranderwoordelijke maar alleen de verstrekker van gegevens. Deze gegevens moeten gepseudonimiseerd worden aangeleverd bij de kwaliteitsregistratie. Het SSC-DG zet een implementatiestrategie op om dit mogelijk te maken, en komt oa met een handreiking”, zo vertelt Lunenborg.
In gesprek over uitkomstgerichte zorg
Namens het ministerie van VWS waren Bodil Schlotzhauer en Romy Seton aanwezig op de themadag. Ze gaven een presentatie over de stand van zaken van het landelijk programma Uitkomstgerichte zorg (UZ).
Tijdens de eerste fase van het programma UZ zijn meerdere uitkomstensets opgeleverd, met als doel om voor 50% van de ziektelast informatie transparant te kunnen maken voor de patiënt. In het Integraal Zorgakkoord is afgesproken dat het programma een vervolg krijgt. De nadruk ligt nu op implementatie van de uitkomstensets en het verder stimuleren van samen beslissen in de spreekkamer.
Uit de praktijk
De themadag werd afgesloten met een kijkje in de keuken bij verschillende ziekenhuizen. Hoe werken zij aan waardegedreven of uitkomstgerichte zorg?
Anne Vogelaar, projectleider uitkomsttransparantie, laat zien hoe de Santeon-ziekenhuizen uitkomstgericht werken vormgeven. Santeon werkt met een lerend systeem van 7 topklinische ziekenhuizen. Deze ziekenhuizen zijn bezig om voor 16 patiëntgroepen de zorg te standaardiseren, zodat kwaliteit en uitkomsten inzichtelijk kunnen worden gemaakt om hiervan te leren en te verbeteren. De praktische uitkomsten, zoals scorekaarten en factsheets per aandoening, zijn voor iedereen beschikbaar via de website van Santeon.
Lisette Kikkert werkt als verbeterleider in Isala. Ook in Isala heeft waardegedreven werken een prominente rol. In een ziekenhuisbreed programma wordt gewerkt aan 46 zorgketens. Isala maakt hierbij gebruik van multidisciplinaire verbeterteams, waarbij ook de patiënt is betrokken. Om goede uitkomstinformatie te realiseren, kijkt Isala naar de uitkomstensets van het programma Uitkomstgerichte zorg en naar andere beschikbare informatie. De behoefte van de zorgprofessional staat hierbij centraal. Van de beschikbare informatie wordt een patiëntendashboard gemaakt, dat professionals kunnen gebruiken in de spreekkamer. De dashboards zijn beschikbaar vanuit het ziekenhuis-EPD.
Hanna Hageman is stafmedewerker bij het UMC Utrecht. In het UMCU is een virtueel expertisecentrum voor waardegedreven zorg opgericht. Alle zorgprofessionals kunnen hier terecht voor vragen en ondersteuning. Het UMCU heeft een implementatiestudie gedaan naar de implementatie van de generieke Prom, vertelt Hageman. In 2 afdelingen is gewerkt met de generieke Prom. Hierbij is gekeken naar de informatie die dit oplevert en hoe de informatie kan worden gebruikt in het gesprek met de patiënt. Het UMCU heeft een patiëntendashboard gemaakt om de resultaten inzichtelijk te maken. Zo ziet de zorgprofessional in één oogopslag de kerngegevens van de patiënt, zoals de kwaliteit van leven, pijnscore, gezondheid etc.
Belangrijke uitkomst van de studie is dat waardegedreven werken vraagt om een gedragsverandering. Zowel voor de zorgprofessional, als voor de patiënt. Ook heeft het gebruik van de generieke Prom gezorgd voor meer aandacht voor generieke onderliggende problemen van patiënten, zoals angst of depressie. De informatie maakt het gemakkelijker om het gesprek met de patiënt aan te gaan. De studie heeft in het UMCU geleid tot veel enthousiasme bij de betrokken teams.
Tot slot
De themadag ‘Kwaliteitsinformatie in beweging’ laat zien dat er veel ontwikkeling is op het gebied van passende zorg, kwaliteitsregistraties, patiëntervaringen meten en gebruiken, en uitkomstgericht werken. Zowel landelijk als bij de ziekenhuizen. Het structureel registreren, onderzoeken en implementeren van resultaten is hierbij de rode draad. De NVZ, NFU en DHD kijken terug op een waardevolle dag. Op 17 november 2025 organiseren we daarom opnieuw een themadag Kwaliteitsinformatie in beweging.
| Meld je aan voor NVZ Kennisnet Meer doen met kwaliteit van zorg? Deel kennis en ervaring met je collega’s op NVZ Kennisnet, en sluit je aan bij de groep Kwaliteit of Samen beslissen. |