Horizontaal toezicht, van risicodialoog naar roze wolk
Horizontaal toezicht is een succes: in 12 jaar tijd zijn bijna alle NVZ-ziekenhuizen overgegaan op deze manier van verantwoorden. Dat succes werd gevierd tijdens een drukbezocht HT-congres op 20 mei in Nieuwegein waar 100 projectleiders HT, zorgcontrollers en accountants van NVZ-leden aan meededen. Toch zitten we nog niet op een roze wolk, bleek uit de zaaldiscussie: er zijn nog systeembelemmeringen en administratieve lasten op te ruimen.
Dit gaat bijvoorbeeld over steeds meer controles, onduidelijke verwachtingen, onwetendheid enz. We vliegen de problemen aan als risico's. Een voorbeeld hiervan is de parallelliteit. Dit is een probleem dat ontstaat doordat regelgeving niet altijd zwart wit is. Dat is een voorspelbaar probleem, maar we hanteren het als een risico waardoor dit ieder jaar weer leidt tot een deelwaarneming die uiteindelijk leidt tot een afrekening.
Wat daarbij kan helpen, is de risicodialoog, aldus spreker/auteur Martin van Staveren. “Dat is het gesprek over onzekerheden, risico’s en kansen aangaan op een expliciete, realistische en gestructureerde manier, waarbij alle deelnemers aan het gesprek vrijmoedig spreken en openhartig luisteren. Zo’n dialoog is steeds belangrijker bij botsende wereldbeelden. Voor de grote vraagstukken in de VUCA-wereld van nu (Volatiel, Uncertain, Complex, Ambigu) redden we het niet met enkelvoudige, ‘tamme’ oplossingen. Aan risicobeheersing en controle heb je niet genoeg. Ook risicodialoog en veerkracht, zijn nodig.”
Na zijn heldere en boeiende uiteenzetting gingen deelnemers aan het HT-congres zelf aan de slag met de risicodialoog. In groepjes werden gesprekken gevoerd en geobserveerd over herkenbare situaties, zoals parallelliteit, afstemming met de zorgverzekeraar, IT-controles en registratie door specialisten. De nabespreking leverde een paar mooie eye-openers op. Zoals: complexiteit vraagt om eenvoud - iets toevoegen aan een complex systeem maakt het nog onvoorspelbaarder. “Haal eens een Lego-blokje weg. Niets doen kan een optie zijn. We maken wet- en regelgeving groter dan nodig.”